Ở Phần 1 quý bà con đã hiểu được thế nào là chất điều hòa sinh trưởng, và tìm hiểu được 5 ứng dụng sử dụng chất điều hòa sinh trưởng. Bài viết này, RichFarm sẽ giúp quý bà con tìm hiểu thêm về 5 ứng dụng còn lại của chất điều hòa sinh trưởng.
6. Chất điều hòa sinh trưởng thay đổi thời gian của các loại hạt và củ:
Sự ngủ nghỉ xảy ra thường với các loại các loại củ, loại hạt sau khi chín, căn hành cũng như các chồi ngủ. Nguyên nhân dẫn đến sự ngủ nghỉ là bởi vì có chứa các chất ức chế sinh trưởng. Trong các loại củ, loại hạt, chồi đang ngủ nghỉ có tích lũy một lượng lớn chất gây ức chế sinh trưởng mà chủ yếu là chất axit abxixic. Đặc biệt là gibberellin, làm giảm hàm lượng chất kích thích sinh trưởng đến mức tối thiểu.
Ðể loại bỏ trạng thái ngủ nghỉ cho khoai tây thu hoạch vụ đông, trồng vụ xuân ta dùng cách xử lý GA3 với nồng độ 2 ppm(part per million) cho khoai tây mới được thu hoạch kết hợp với xông hơi hỗn hợp CS2 hoặc rindit trong hầm đất kín sẽ kích thích nảy mầm trong khoảng thời gian từ 5 đến 7 ngày. Ngoài ra, nếu kết hợp xử lý GA3 với nhiệt độ thấp (4 – 10OC) thì có khả năng phá bỏ sự ngủ nghỉ của nhiều đối tượng riêng biệt.
Ứng dụng chất điều hòa sinh trưởng trong các loại hạt (Nguồn: Internet)
Trong kho bảo quản, có nhiều trường hợp phải kéo dài thời gian ngủ nghỉ. Ðể kéo dài thời gian ngủ nghỉ cho củ khoai tây, người ta thường phun MH với nồng độ 200 – 500 ppm trước thu hoạch. Ðể chống nảy mầm và chống tóp của các loại củ hành, củ tỏi. Trong bảo quản, người ta có thể xử lý IPCC (Izo – Propyl – Cloro – Carbamat) với nồng độ 500 – 2000 ppm.
7. Chất điều hòa sinh trưởng tăng cao khả năng đậu quả và tạo quả không hạt:
Sau khi quá trình thụ phấn và thụ tinh thì quả bắt đầu được hình thành và sinh trưởng lên nhanh chóng. Sự lớn lên và phát triển của quả là do sự phân chia tế bào, đặc biệt là sự giãn nhanh của tế bào trong bầu. Tăng kích thước, thể tích của quả một cách nhanh chóng là khả năng đặc trưng trong sinh trưởng của quả. Để sinh trưởng nhanh chóng quả được điều chỉnh bằng nội tiết tố thực vật(phytohormone) sản sinh trong phôi, hạt.
Nếu ta xử lý Gibberellin và Auxin ngoại sinh, giúp cho hoa trước khi thụ phấn và thụ tinh, để thay cho nguồn nội tiết tố thực vật(Phytohormone) nội sinh từ bên trong của phôi thì quả sẽ hình thành mà không cần thụ tinh, như vậy quả sẽ không hạt. Người ta thường sử dụng các chất kích thích như GA , α-NAA,…
Phun xịt lên cho hoa mới nở thì có thể loại bỏ được sự thụ phấn, thụ tinh mà quả vẫn lớn được. Vì vậy, để làm cho năng suất cao và phẩm chất tốt thì quả lớn lên nhưng không có hạt hoặc ít hạt. Nồng độ sử dụng tùy thuộc vào các chất khác nhau và các loại củ quả khác nhau.
Để có thể tạo ra quả không hạt cho các loại cây trồng như cà chua, nho, cam, quýt, ớt, dưa hấu, dưa chuột,… Ta phun trực tiếp chất α-NAA với nồng độ từ 10 – 20 ppm cho cà chua, phun xịt GA cho nho khoảng hai lần trong thời kỳ ra hoa và hình thành bầu quả với nồng độ 0,01 – 0,02% (100 – 200 ppm) làm tăng kích thước và trọng lượng quả.
Đối với cây trồng thuộc họ cam và chanh trong giai đoạn nở hoa ta phun xịt GA với nồng độ dung dịch từ 0,025 – 0,1% làm tăng năng suất và chất lượng của quả (vỏ mỏng, màu đẹp, hàm lượng vitamin C tăng). Với cây ăn trái là táo, ta có thể dùng phối hợp giữa GA (250 ppm) với auxin (10 ppm) hoặc GA nồng độ từ 400 ppm.
Việc xử lý tạo quả không hạt có ý nghĩa rất quan trọng trong việc làm tăng chất lượng của quả, đặc biệt là các loại quả có nhiều thịt quả.
8. Chất điều hòa sinh trưởng điều chỉnh sự ra hoa của cây:
Ứng dụng chất điều hòa sinh trưởng trong hoa cà chua (Nguồn: Internet)
Để kích thích sự ra hoa sớm bằng cách sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng cũng là một trong những ứng dụng phổ biến và hiệu quả trong nông nghiệp.
Để làm tăng thêm một vụ thu hoạch cho dứa ra hoa trái vụ, người ta phun xịt α-NAA với nồng độ từ 25 ppm hoặc bỏ 1g đất đèn (CaC2) lên nõn dứa, khi gặp mưa hoặc tưới nước đất đèn sẽ tác dụng với nước giải phóng axetylen kích thích dứa ra hoa.
Xử lý ADHS (Acid Dimetyl Hydrazid Sucxinic) cho cây Táo, lê, hồng với nồng độ từ 500 – 5.000 ppm, tác dụng giúp làm tăng năng suất quả và kích thích ra hoa sớm. Ta phun axit benzotiazon axetic với cây đu đủ với nồng độ 30 – 50 ppm thì hoa ra nhiều, tăng năng suất quả. Xử lý GA3 cho cây hai năm có thể giúp cho cây ra hoa vào năm đầu (xử lý cho bắp cải, xà lách, su hào).
9. Chất điều hòa sinh trưởng điều chỉnh giới tính của hoa:
Theo các nghiên cứu, việc thay đổi tỷ lệ giữa hoa đực và hoa cái của một số loại cây khi dùng auxin. Để kích thích sự hình thành hoa đực ta sử dụng gibberellin, sự phát triển của bao phấn và hạt phấn. Nếu sử dụng Xitôkinin (Cytokinin) và thuốc dấm trái cây (ethrel) sẽ kích thích hình thành hoa cái.
Ở những cây thuộc họ bầu bí và các cây đơn tính khác: sử dụng thuốc dấm trái cây (ethrel) với liệu lượng từ 50 – 250 ppm sẽ tạo nên 100% hoa cái, làm tăng năng suất và chất lượng của các cây thuộc họ bầu bí. Trong sản xuất, việc lai hạt F1 của bầu bí, người ta thường phun Acid gibberellic (GA3) để tạo loại cây mang hoàn toàn hoa đực và trồng cây chỉ mang hoa cái ở cạnh cây hoa đực và sẽ tạo quả cho hạt lai.
10. Chất điều hòa sinh trưởng nuôi cấy mô tế bào:
Trong kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào thì việc ứng dụng các chất điều hòa sinh trưởng là hết sức quan trọng. Hai nhóm chất Auxin và Xytokinin được sử dụng nhiều nhất. Trong giai đoạn đầu cần phải điều khiển mô nuôi cấy phát sinh nhiều chồi để nhân nhanh invitro, tăng hệ số nhân.
Vậy nên trong môi trường nuôi cấy người ta tăng nồng độ Xytokinin. Ðể tạo và hình thành cây hoàn chỉnh, người ta tách chồi vào cấy trong môi trường có hàm lượng auxin cao để kích thích ra rễ nhanh. Như vậy, sự cân bằng giữa xytokinin và auxin trong môi trường nuôi cấy quy định sự phát sinh rễ hay chồi.
IAA, α-NAA là các chất thuộc nhóm auxin. Các chất thuộc nhóm Cytokinin là Axit Benzoic, kinetin và các dung dịch hữu cơ lấy dịch chiết nấm men, từ nước dừa,…Ngoài các chất kích thích sinh trưởng và dịch hữu cơ, còn bổ sung thêm các hợp chất như lipít, đường, axít amin, một số vitamin, các nguyên tố đa và vi lượng vào môi trường nuôi cấy.
Nồng độ và tỷ lệ của các chất kích thích phụ thuộc vào sự khác nhau của các loài và các giai đoạn nuôi cấy khác nhau…Tỷ lệ giữa Cytokinin và Auxin cao sẽ kích thích sự ra rễ. Nếu thấp sẽ kích thích sự ra chồi và trung bình sẽ tạo thành mô sẹo (callus).
Tỷ lệ Auxin và Cytokinin điều khiển ra chồi hoặc rễ (Nguồn: Slidetodoc.com)
Nguồn: Tổng Hợp