Trong ngành sản xuất phân bón hiện nay, các nhà nghiên cứu đã có 1 bước tiến thành công trong việc sản xuất phân theo kiểu mới. Trong đó, sản phẩm phân bón chủ yếu được tổng hợp thành các phần bao gồm: đa lượng, trung lượng và vi lượng. Đối với dòng phân bón sinh học hữu cơ còn có thêm các chất điều hoà sinh trưởng, các vi sinh vật có lợi,… Hướng đổi mới này đã và được Công Ty TNHH RichFarm trong việc phân phối sản phẩm ra thị trường trong nước, đạt hiểu quả cao trong nền kinh tế mới.
Trong ngành sản xuất phân bón hiện nay, các nhà nghiên cứu đã có 1 bước tiến thành công trong việc sản xuất phân theo kiểu mới. Trong đó, sản phẩm phân bón chủ yếu được tổng hợp thành các phần bao gồm: đa lượng, trung lượng và vi lượng. Đối với dòng phân bón sinh học hữu cơ còn có thêm các chất điều hoà sinh trưởng, các vi sinh vật có lợi,… Hướng đổi mới này đã và được Công Ty TNHH RichFarm trong việc phân phối sản phẩm ra thị trường trong nước, đạt hiểu quả cao trong nền kinh tế mới.

Vậy Chất điều hoà sinh trưởng là gì?

Chất điều hoà sinh trưởng hay chất điều tiết sinh trưởng (còn được gọi là hormone sinh trưởng) ở thực vật có tên khoa học là “Transplantone” là chất được sinh ra trong cây để điều khiển, kiểm soát các quá trình sinh trưởn và phát triển của cây. Trong quá trình phát triển của cây, cây phải trải qua nhiều giai đoạn phát triển như nảy mầm, bung đọt (lớn lên), ra hoa, kết quả.
Nhờ có các chất điều hòa sinh trưởng mà cây tiến hành các giai đoạn này cân đối hài, hòa theo đặc tính và quy luật phát triển của cây với liều lượng rất thấp. Mỗi giai đoạn phát triển, cây được điều khiển bởi một nhóm chất nhất định. Trong thời kỳ sinh trưởng bung đọt( lớn lên) có nhóm chất kích thích sinh trưởng. Tới một mức độ nhất định, cây sẽ tạm ngừng sinh trưởng để chuyển sang giai đoạn phát triển ra hoa, kết quả và nhóm chất ức chế sinh trưởng được hình thành.

Có mấy nhóm chất điều hoà sinh trưởng?

Có 2 nhóm chất điều hoà sinh trưởng:

Nhóm thứ nhất : nhóm chất kích thích sinh trưởng bao gồm chất Auxin, Gibberellin (GA) và Cytokinin.
Nhóm thứ hai: Nhóm ức chế sinh trưởng bao gồm Acicd Absicic, Ethylen và các hợp chất

5 ứng dụng sử dụng chất điều hoà sinh trưởng trong sản xuất nông nghiệp

1. Kích thích sự hình thành rễ của cành giâm, cành chiết:

Trong trồng trọt, phương pháp nhân giống vô tính là phương pháp phổ biến đối với các loại cây trồng. Giâm cành và chiết cành của các loại cây như cây ăn quả, cây cảnh, cây công nghiệp, cây thuốc thường được sử dụng bởi các chất kích thích sinh trưởng.
Việc sử dụng các chất kích thích trưởng đã nâng cao hiệu quả rõ rệt bởi vì nó kích thích sự phân chia tế bào của mô phân sinh tượng, tầng để hình thành mô sẹo (callus) rồi từ đó hình thành rễ mới. Ðể xử lý ra rễ người ta thường sử dụng các chất như: Axit β-indol butiric (AIB); Axit β- indol axetic (IAA); ∝-NAA; 2,4-D; 2,4,5-T… Nồng độ tùy thuộc sử dụng vào phương pháp ứng dụng, đối tượng sử dụng và mùa vụ.

Chất điều hoà sinh trưởng Auxin

Auxin được hình thành liên tục trong đỉnh sinh trưởng của thân và rễ cây (Nguồn ảnh: nsf.gov)

2. Kích thích sinh trưởng của cây, tăng chiều cao, tăng sinh khối và tăng năng suất cây trồng:

Mục đích cuối cùng trong sản xuất nông nghiệp là nâng cao sản lượng cơ quan thu hoạch. Các chất điều hòa sinh trưởng khi được sử dụng với nồng độ thấp sẽ có tác dụng kích thích sự sinh trưởng, tăng lượng chất khô dự trữ , nên sẽ làm tăng năng xuất thu hoạch.
Trong lĩnh vực ứng dụng này, các chất có thể sử dụng như gibberellin (GA), axit -∝naphtin axêtic (∝-NAA). Ðặc biệt,sử dụng gibberellin (GA) đạt hiệu quả cao cho những cây lấy sợi, lấy thân lá vì nó có tác dụng lên các bộ phận trên cơ thể của cây làm tăng chiều cao cây, tăng chiều dài của các bộ phận của cây.

Chất điều hoà sinh trưởng gibberellin (GA)

Chất điều hoà sinh trưởng gibberellin (GA) giúp tăng chiều cao cây (Nguồn ảnh: Internet)

3. Ngăn ngừa hiện tượng rụng nụ, hoa và quả:

Muốn tăng năng suất cây trồng, bên cạnh việc xúc tiến hình thành quả, cần phải ngăn ngừa hiện tượng rụng nụ, hoa và quả non. Nguyên nhân của việc này đó là khi quả sinh trưởng nhanh hàm lượng auxin nội sinh từ hạt cung cấp cho quả lớn là không đủ. Khi gặp 1 số điều kiện bất thuận, sẽ làm sự tổng hợp axit abxixic và etylen tăng lên nhanh. Làm cho cân bằng hormone tạo thuận lợi cho sự rụng, tầng rời xuất hiện nhanh chóng.
Khi muốn ngăn chặn sự hình thành tầng rời phải bổ sung thêm auxin ngoại sinh.Ta nên sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng như GA, α-NAA, SADH cho cây. Nồng độ xử lý phải phụ thuộc vào từng loại chất và các loại cây trồng. Ðể ngăn chặn lại giai đoạn rụng quả non, ta phun lên hoa, quả non của nho dung dịch gibberellin (GA) với nồng độ từ 1- 20 ppm.
Với cây lê phun α-NAA với nồng độ 10 ppm hoặc SADH 1000 ppm đều sẽ có hiệu quả rất tốt trong việc ngăn chặn sự rụng của quả trước và sau khi thu hoạch. Ðối với cây táo ta xử lý α-NAA nồng độ 20 ppm vào lúc quả có biểu hiện bắt đầu rụng thì kéo dài thời gian tồn tại của quả trên cây thêm một số ngày nữa.

Vai trò của chất Auxin

Chất điều hoà sinh trưởng Auxin trong vai trò ngăn ngừa hình thành tầng rơi (Nguồn ảnh: Internet)

4. Các chất điều hòa sinh trưởng với mục đích là tiêu diệt cỏ dại:

Các chất diều hòa sinh trưởng khi dùng với nồng độ rất cao cũng có thể gây nên sự phá hủy các chất như 2,4,5T; MH; 2,4D… những chất này được sử dụng khá phổ biến và dùng vào mục đích diệt cỏ. Nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc trừ cỏ đó là phải quan tâm tính chọn lọc của thuốc, chỉ diệt các loại cỏ dại mà không mà không gây hại hoặc ảnh hưởng xấu đến cây trồng.
Nhóm các chất không chứa nitơ(N) thường là dẫn xuất Clo của axit α-phenoxypropionic, axit α-phenoxybutyric, axit β-phenoxyethyl và axit phenoxyaxetic. Đại diện của các nhóm này bao gồm: ACMP; 2,4-D; 2,4,5-T… Các dẫn xuất của axit phenylaxetic, axit benzoic : 2,3,5,6- ATB; 2,3,6-ATB… Các nhóm chất này có sự ảnh hưởng rất nghiêm trọng trong quá trình trao đổi chất bên trong cây và gây ức chế hoạt tính của các enzyme, làm cho quá trình phân chia tế bào của mô phân sinh và sự sinh trưởng giãn của tế bào bị ngừng…

5. Chất điều hòa sinh trưởng điều chỉnh sự chín của quả:

Trong quá trình sản xuất, việc làm cho quả chín nhanh, chín đồng loạt để thu hoạch có ý nghĩa rất quan trọng. Một số các loại quả khác như cà chua, chuối,…thường được thu hoạch xanh để dễ dàng vận chuyển và bảo quản được lâu, vậy nên việc điều khiển được quá trình cho quả chín đồng loạt, màu sắc tươi và đẹp là rất cần thiết. Ethrel ở dạng dung dịch là chất được sử dụng phổ biến nhất hiện nay được dùng để điều chỉnh sự chín của quả.
Khi Ethrel xâm nhập vào quả, quả sẽ bị thủy phân và giải phóng ra etylen. Phun xịt ethrel cho quả trước khi thu hoạch hai tuần với nồng độ từ 500 – 5000 ppm sẽ kích thích được quá trình quả chín đồng loạt. Sử dụng Axit Dimetil Hidrazit Sucxinic (ADHS) 5000 ppm dùng lên cây có hiệu quả rõ rệt lên sự chín của quả.
Xử lý chất ethrel để kích thích sự chín của nho với nồng độ 500 – 1000 ppm. Phun ethrel nồng độ từ 100 – 500 ppm cho cây hồ tiêu trong thời kỳ quả bắt đầu chín sẽ làm cho quả chín nhanh. Phun ethrel nồng độ từ 700 – 1400 ppm, sẽ làm quả cà phê chín sớm hơn 2 – 4 tuần . Sử dụng Axit Dimetil Hidrazit Sucxinic(ADHS) với nồng độ từ 1000 – 5000 ppm để làm nhanh sự chín của quả đào và anh đào.

Ethylen điều chỉnh sự chín